Fizjoterapia stomatologiczna to kompleksowe działanie terapeutyczne obejmujące stawy skroniowo-żuchwowe, mięśnie narządu żucia oraz powiązane narządy jamy ustnej i szkieletu twarzowego. Wszystkie wyżej wymienione elementy tworzą aparat, który umożliwia nam mówienie, gryzienie, żucie, połykanie i oddychanie.
Kiedy któreś z tych działań jest zakłócone, komfort życia znacząco maleje. Wtedy konieczna staje się interwencja fizjoterapeuty stomatologicznego.
Fizjoterapeuta:
● pomoże w redukcji lub eliminacji napięć, bólu lub trzasków,
● przywróci prawidłową mobilność stawów,
● zmniejszy ryzyko przyszłych dolegliwości.
Warto pamiętać, że rehabilitacja stomatologiczna dotyczy nie tylko tkanek i stawów twarzy, ale również kręgosłupa i miednicy. Związek między zmianami w stawach skroniowo-żuchwowych, zaburzeniami postawy (skoliozą), a problemami ze stopami (np.: płaskostopiem) może być zaskoczeniem dla pacjentów, ale nie dla specjalistów. Dlatego fizjoterapia wymaga współpracy kilku osób z różnych specjalizacji – wśród nich dentysty, protetyka, ortodonty i fizjoterapeuty.
● stres,
● zgrzytanie zębami (bruksizm),
● brak zębów tylnych,
● zapalenie lub zwyrodnienie stawów (artretyzm),
● ból zębów, żuchwy, szczęki, jamy ustnej, twarzy, głowy,
● trzaskanie i przeskakiwanie w stawach skroniowo-żuchwowych,
● problemy z połykaniem, żuciem, ziewaniem, otwieraniem i zamykaniem ust,
● urazy mechaniczne, takie jak upadek, uderzenie itp.,
● szumy uszne i uczucie zatkania uszu,
● łzawiące oczy,
● uczucie nacisku za gałką oczną,
● wady zgryzu i zaburzenia postawy,
● odsłonięte szyjki zębowe,
● pęknięcia szkliwa lub ścieranie zębów,
● stany pooperacyjne narządu żucia,
● nowotwory,
● zmiany degeneracyjne.
Początkowo zbierany jest wywiad od pacjenta oraz przeprowadzane są badania kliniczne i funkcjonalne. Następnie fizjoterapeuta, za pomocą procedur terapii manualnej, takich jak:
● mobilizacja tkanek miękkich wewnątrz i na zewnątrz jamy ustnej,
● techniki mobilizacyjne wykonywane na kręgosłupie,
● głęboki masaż tkanek,
rozluźni mięśnie układu stomatognatycznego.
Należy zawsze traktować narząd żucia kompleksowo i nie można go oddzielić od reszty ciała.
Następnie wprowadzane są ćwiczenia poprawiające propriocepcję (czucie głębokie). Duża uwaga poświęcana jest edukacji pacjenta i nauczeniu go wykonywania ćwiczeń samodzielnie w domu. W pracy fizjoterapeuty stosuje się również następujące metody:
- Kinesiotaping – kolorowe taśmy używane w tej metodzie przypominają ludzką skórę.
Aktywując przepływ limfy, pomagają w leczeniu stanów zapalnych i obrzęków. Logopedzi również używają ich w terapii z pacjentami, - Sucha igłoterapia – polega na wprowadzeniu cienkiej igły akupunkturowej w mięsień.
Jak szybko można zobaczyć efekty rehabilitacji stomatologicznej? Każdy pacjent jest inny i ma różne dolegliwości i wady. Terapia powinna być jak najbardziej spersonalizowana. Dlatego trudno określić, kiedy oczekiwany efekt zostanie osiągnięty. Niemniej jednak po pierwszej wizycie można oczekiwać zmniejszenia bólu szczęki w okolicy ucha oraz zwiększenia zakresu ruchomości stawu podczas jedzenia i ziewania. Każda kolejna wizyta przyniesie rozluźnienie mięśni szyi i twarzy, dzięki czemu dodatkowo np. uporczywe bóle głowy, często mylone z migreną, ustąpią.
Aleksandra Gawryś – ZnanyLekarz.pl
Jakub Marciniak – ZnanyLekarz.pl